دانلود اقدام پژوهی چگونه توانستم علاقه مندی به شرکت در نماز جماعت را در دانش آموزانم نهادینه سازم ؟
فرمت فایل word و قابل ویرایش
تعداد صفحات 29
قیمت 3000 تومان
قسمتی از مجموعه
چکیده:
نماز، آرام بخش روان و اطمینان دهنده قلب هاست و هرگونه یأس و ناامیدى و پوچ گرایى را از انسان دور مى سازد. خداوند متعال در قرآن کریم مى فرماید: وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِکْرِی» (طه: 14)؛ نماز را براى رابطه دائمى با من و یاد من به پا دارید. این رابطه، آدمى را از هرگونه انحراف و غفلتى بازمى دارد. نماز روح نظم و انضباط را در انسان به وجود آورده، زمینه ساز حرکت تکاملى او مى شود. إِنَّ الَّذِینَ عِندَ رَبِّکَ لاَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ وَیُسَبِّحُونَهُ وَلَهُ یَسْجُدُونَ»(اعراف: 206)؛ همانا مقربان درگاه پروردگارت از پرستش او سرکشى نمى کنند و او را تسبیح مى گویند و براى او سجده مى کنند. پرستش، نوعى رابطه خاضعانه و ستایش گرایانه و سپاس گزارانه است که انسان با خداى خود برقرار مى کند. این نوع رابطه را انسان تنها با خداى خود مى تواند برقرار کند. پرستش نشان دهنده امکان و یک میل در انسان است؛ امکان بیرون رفتن از مرز امور مادى و میل به افق بالاتر و وسیع تر. چنین میلى و چنین عشقى، از مختصات انسانى است. به عبارت دیگر، هدف اصلى از عبادت، راه یافتن به جوار آن کمال مطلق و هستى بى پایان و انعکاس پرتویى از صفات کمال و جمال او در درون جان است که نتیجه اش، فاصله گرفتن از هوا و هوس ها و روى آوردن به خودسازى و تهذیب نفس است. نماز، رمز پیوند خلق با خالق است و ارتباط مستمر آنها را با خدا تضمین مى کند. نماز، طبیب انسان است و سلامتى انسان را تضمین مى کند. نماز واقعى پیوند انسان را با خدا چنان محکم مى کند که در برابر هر کار و هر برنامه، او را حاضر و ناظر و مراقب اعمال خویش مى بیند. این مزیت، که خود اوج تربیت است، در نماز جماعت به بى نهایت مى رسد. نماز جماعت نهایت شکوه عبادت حق تعالى و نمایش انسجام و وحدت مسلمانان و یکپارچگى آنان در باور و عمل به اعتقادات اسلامى است. رسول اکرم صلى الله علیه و آله فرمودند: اگر تعداد نمازگزاران صفوف جماعت از ده نفر فراتر رود، پاداش هر رکعت آن آن قدر زیاد مى گردد که حتى اگر تمام آسمان ها کاغذ شود و دریاها مرکب، و همه درختان قلم گردند و همه فرشتگان مأمور نوشتن آن، نمى توان پاداش آن را ثبت نمود و پاداش آن فقط درخور محاسبه ذات بى کران الهى است» (رضوان طلب، 1373، ص 185). نماز جماعت از یک وسیله میان عبد و معبود فراتر مى رود و جنبه اجتماعى و سیاسى و تشکل به خود مى گیرد و معنویت، تعالى اجتماعى و توسعه فرهنگ اسلامى را به دنبال مى آورد.
از سوى دیگر، مدارس به عنوان مهم ترین نهاد تعلیم و تربیت، نقش بسزایى در ترویج فرهنگ و ارزش هاى اسلامى و انقلابى و ترویج فرهنگ نماز و نماز جماعت در بین نسل جوان، و تعمیم آن دارند. نماز جماعت مدارس، کانون تربیت عملى فرهنگ و ارزش هاى اسلامى و محل عینیت بخشى به آموخته ها، با حضور مدیران، مربیان و دانش آموزان در صف هاى منظم در درگاه حق تعالى مى باشد. انجام اعمال عبادى نماز جماعت به صورت یک دست و منظم، بیانگر این حقیقت است که اگر افراد مسلمان به دلخواه خود و به صورت اختیارى، همه با هم و در کنار هم براى احیاى شعائر اسلامى پیش قدم شوند و مصمم به انجام آن گردند، به همین نسبت خواهند توانست در سایر امور دین پیشگام بوده و با بهره گیرى از نیروى ایمان و استعدادهاى موجود، قله هاى کمال را تسخیر کنند. هرگاه این رفتارها به صورت مداوم و مستمر صورت بگیرد، نمازگزاران از خلّاقیت ها و صفات پسندیده افراد صالح بهره برده و از آنها متأثر مى شوند؛ درنتیجه، به اصلاح و خودسازى پرداخته و این شکوفایى را به جامعه نیز سرایت خواهند داد. نماز جماعت علاوه بر محل نیایش بودن، منبع اشاعه فرهنگ اسلامى و به نمایش گذاشتن قدرت و اقتدار امت اسلامى نیز مى باشد.
مقدمه
اسلام دین فرهنگ، و در فرهنگ اسلامى، محور اصلاحات فرهنگ سازى است. فرهنگ عصاره زندگى اجتماعى است و به وسیله فرهنگ است که انسان از جهات مختلف با مردم پیرامونش همراهى و هماهنگى مى یابد و از مردم جوامع دیگر متمایز و مشخص مى شود. از دیدگاه اسلام، هدف از تعلیم و تربیت، پرورش شوق فطرى کودک نسبت به جمال و جلال الهى، و هدف غایى آن در قرآن، پرستش اللّه و قرب الهى است. در هر جامعه اى، آموزش جامعه پذیرى، فرهنگ پذیرى، رشد و پرورش شخصیت، انسجام و وحدت، و پرورش سیاسى (علاقه بند، 1387، ص 17) رسالت اصلى مراکز تعلیم و تربیت مى باشد. این مهم از طریق پوشش نیازهاى رشد و توسعه و بهبود شرایط زندگى با بهره گیرى از دانش بومى شده متناسب با فرهنگ مسلط اجتماعى (دین و فرهنگ) و تأثیرگذارى به واسطه داشتن اندیشمندان و نظریه پردازان علمى و کادر آموزشى امکان پذیر خواهد بود. متولیان این امر مى کوشند با برخوردار کردن جامعه از انسان هاى توانمند و سالم و آشنا به دانش هاى بنیادین، ارزش هاى اجتماعى و نمادهاى فرهنگ اسلامى را در عین اشاعه، پویا، جامع، و درون زا نمایند که سازوکار آن نیز آموزش و پرورش» مى باشد. آموزش و پرورش فعالیتى است مداوم و جامع، براى همه؛ براى رشد و تکامل انسان، غناى فرهنگ و تعالى جامعه (مشایخ، 1378، ص 43). بنابراین، ساخت فرهنگى هر جامعه اى ریشه در ساختار تعلیم و تربیت آن جامعه دارد. آنها با برخوردارى از طرفیت انسانى خود، سعى در تولید دانش، فرهنگ سازى و ارائه خدمات دارند (پورعزت و همکاران، 1389، ص 10) و هدف اصلى آنها، توسعه اطلاعات (شخصیت سازى)، توسعه مهارت ها (ایجاد ارزش افزوده)، توسعه شخصیت (دگرگونى) و خلّاقیت و تفکر (شکوفایى استعداد) بوده و ابزار اصلى براى تأثیرگذارى بر فرهنگ و شخصیت افراد، فقط اطلاعات و الگوهاى رفتارى آنهاست. آموزش و پرورش در هر ساحت و عرصه اى که در دستور کار قرار داشته و از طریق برنامه هاى درسى، اعم از پنهان یا آشکار، به عنوان مهم ترین محمل و وسیله آموزش به دانش آموزان عرضه مى شود، لاجرم درصدد نیل به اثربخشى یا اثرگذارى بر مخاطبان است. در عرصه هایى مانند تربیت علمى و فناورى، تربیت بدنى و زیستى، تربیت سیاسى و اجتماعى، تربیت هنرى و زیباشناسى، تربیت حرفه اى و اقتصادى همانند تربیت ارزشى، اخلاقى و دینى، دغدغه اثربخشى در صدر دغدغه هاى مربیان و متولیان نظام هاى آموزشى قرار دارد.
با توجه به مطالب گفته شده، مدارس و نهادهاى فرهنگى و آموزشى به عنوان مهم ترین سازوکار جامعه براى تعلیم و تربیت نسل آتى، باید بتوانند در ایجاد دانش، بینش و نگرش نسبت به آموزه هاى دینى و ارزش هاى اسلامى و ساخت فکرى و فرهنگى آنان اثربخشى مناسبى داشته باشند. نماز رکن دین مبین اسلام، نماد ارزش هاى آن و تجلى قرب الهى، و نماز جماعت مظهر عبادت، شکوه و عظمت، وحدت و انسجام مسلمانان حول محور حبل المتین است. به عبارت دیگر، نماز عصاره فرهنگ و ارزش هاى اسلامى و نماز جماعت اوج وحدت یک نظام فکرى و اجتماعى در ابعاد مختلف است. در اسلام، نماز ستون دین معرفى گردیده و بر جماعت خواندن آن تأکید شده است. نماز و نماز جماعت آثار و برکات زیادى دارد؛ ازجمله اینکه انسان را از معصیت بازداشته و او را در مسیر تعالى نگه مى دارد. بنابراین، از مهم ترین وظایف مدارس و به ویژه مدارس متوسطه، زمینه سازى براى ارائه دانش هاى بنیادین، و تبدیل آنها به ارزش و نماد عملى به منظور تربیت انسان هاى سالم (از نظر جسمى و روانى) و متخصص و متعهد در راستاى فرهنگ مسلط اجتماعى است؛ امرى که نظام اسلامى آن را به عنوان اصلى ترین مأموریت هاى خود دنبال نموده و با انجام فعالیت هایى نظیر ایجاد و تجهیز نمازخانه مراکز آموزشى، اختصاص بخشى از زمان براى حضور دانش آموزان و دبیران در نماز جماعت، و تخصیص بخشى از محتواى درسى به مباحث نماز و نماز جماعت و احکام آن و برگزارى مسابقات اذان و...، سعى در پرورش معنوى دانش آموزان دارد. اما به نظر مى رسد على رغم جدیت و تلاش صادقانه متولیان در تبدیل شدن این فعالیت به یک باور قلبى و درونى شدن آن به عنوان نماد فرهنگ اسلامى، هنوز توفیقات کاملى حاصل نشده و نیازمند واکاوى عوامل مؤثر و برنامه ریزى مناسب با واقعیت هاست